انحراف تیغه بینی زمانی اتفاق می‌افتد، که تیغه میانی بینی که از غضروف و استخوان تشکیل شده است؛ از محل اصلی خود، یعنی مرکز بینی خارج می‌شود. بعضی از افراد به صورت مادرزادی، دچار این مشکل هستند. برای افراد دیگر، این مساله در اثر آسیب‌های مختلف ایجاد می‌شود. در موارد شدید انحراف تیغه بینی، ممکن است عوارضی همچون مشکلات تنفسی، احتقان بینی و سردرد ایجاد شود. معمولا درمان‌های جراحی، برای درمان انحراف تیغه بینی توصیه می‌شود. برای مطالعه بیشتر درباره علائم انحراف تیغه بینی و راههای درمان آن، ادامه مقاله را بخوانید.
انحراف تیغه بینی چیست؟
تیغه بینی متشکل از غضروف و استخوان می‌باشد. تیغه بینی، حفره درونی بینی را به دو بخش چپ و راست، تقسیم میکند. به طور خلاصه می توان چنین گفت که زمانی که تیغه بینی از مرکز خارج شود و یا به یک سمت منحرف گردد، انحراف تیغه بینی ایجاد می‌شود.
با انحراف تیغه بینی چه اتفاقی می‌افتد؟
در صورتی که این مشکل خفیف باشد، ممکن است، فرد علائمی نداشته باشد یا علائم بسیار کم باشد؛ اما در موارد انحراف شدید تیغه بینی، ممکن است علائم تنفسی ایجاد شود و یا فرد مکررا، دچار سردرد گردد یا حتی عفونت‌های پی‌در‌پی حادث شود. پس توجه به علائم و پیگیری و بررسی این مشکل برای افراد ضروری است تا از تبعات و خطرات بعدی در امان باشند.
انحراف تیغه بینی چقدر شایع است؟
یکی از نکات و پرسش های بسیار مهم درباره این مشکل آن است که انحراف تیغه بینی بسیار شایع است. متخصصین سلامت تخمین می‌زنند، در حدود 80 درصد از افراد، درجات متفاوتی از این مشکل را دارند. بنابراین، می توان گفت که این مشکل، یکی از موارد رایج بین انسان هاست و تعداد زیادی از مردم، درگیر عوارض مختلف این مشکل هستند.
انحراف تیغه بینی چگونه ایجاد می‌شود؟
آسیب به بینی می‌تواند باعث انحراف تیغه بینی شود. آسیب به بینی شامل موارد زیر است:
- آسیب‌های ورزشی؛
- آسیب ناشی از سقوط؛
- حوادث وسایل نقلیه موتوری؛
- آسیب ناشی از وارد شدن ضربه به بینی.
همچنین علت انحراف می‌تواند، مادرزادی بوده و در هنگام تولد وجود داشته باشد. این مشکل ممکن است، در اثر زایمان دشوار و یا بیماری‌های بافت پیوندی نیز، به وجود آید. همچنین ممکن است، به صورت خود‌به‌خودی به وجود آید؛ یعنی در جریان رشد بینی، تیغه بینی به یک طرف منحرف شود. این مورد، شایع‌ترین علت انحراف تیغه بینی است.
نشانه‌ها و علائم انحراف تیغه بینی چیست؟
انحراف شدید تیغه بینی باعث تغییر شکل قابل‌توجه در شکل و ظاهر بینی می‌شود. علائم و نشانه‌های انحراف تیغه بینی به شرح زیر است:
- دشواری در تنفس از یک یا هر دو سوراخ بینی؛
- سردرد یا درد صورت؛
- احتقان بینی؛
- تنفس صدادار؛
- خونریزی از بینی؛
- سینوزیت (التهاب و عفونت سینوسها)؛
- آپنه خواب؛
- خر‌و‌پف.
تشخیص انحراف تیغه بینی چگونه است؟
متخصص سلامت، تشخیص مشکل را با گرفتن شرح حال آغاز میکند و سوالاتی در مورد علائم و نشانه‌ها می‌پرسد. سپس، معاینه فیزیکی که شامل معاینه کامل بینی است، انجام می‌شود. ظاهر بیرونی بینی، مورد بررسی قرار گرفته و سپس وضعیت درونی بینی، با تابانیدن نور از سوراخ‌های بینی، بررسی می‌شود؛ بررسی دقیق‌تر، باید توسط متخصص گوش و حلق و بینی یا جراح پلاستیک، صورت گیرد.
تشخیص انحراف تیغه بینی با بررسی دقیق علائم انحراف بینی آغاز می‌شود. متخصص سلامت در این مرحله با گرفتن شرح حال و پرسش درباره علائم و نشانه‌ها، به شناسایی مشکل می‌پردازد. سپس، معاینه فیزیکی که شامل ارزیابی دقیق وضعیت داخلی و خارجی بینی است، انجام می‌شود.
درمان انحراف تیغه بینی چگونه انجام می‌شود؟
بسیاری از افراد، با تشخیص انحراف بینی، نیازی به درمان ندارند؛ چرا که علائمی در آن‌ها وجود ندارد یا علائم بسیارخفیف است. درمان قطعی برای این مشکل، عمل جراحی سپتوپلاستی نام دارد. اگر شما جزو افرادی هستید، که به علت انحراف تیغه بینی خود، دچار مشکلات شدید تنفسی بوده یا مکررا، به عفونت سینوسها مبتلا می‌شوید (و نیاز به راینولوژی خواهید داشت) یا اینکه سایر علائم آزاردهنده را دارید؛ عمل جراحی سپتوپلاستی مناسب شماست.
چه افرادی کاندید عمل جراحی سپتوپلاستی هستند؟
اگر فردی دچار انحراف شدید تیغه بینی باشد؛ کاندیدای مناسبی، جهت انجام جراحی سپتوپلاستی است. قبل از اقدام به سپتوپلاستی، مواردی باید مورد بررسی قرار گیرند که عبارتند از:
- تیغه بینی؛
- سن؛
- وضعیت سلامت؛
- ریسک‌فاکتورها؛
- بیماری‌های زمینه‌ای؛
- جراحی و بیهوشی قبلی؛
- مصرف الکل، تنباکو و سایر داروها.
مراحل عمل جراحی سپتوپلاستی چگونه است؟
سپتوپلاستی یک جراحی سرپایی، با مدت زمان 2 تا 3 ساعت است؛ بدین معنا که بیمار در روز جراحی، مرخص خواهد شد. عمل جراحی سپتوپلاستی سه مرحله دارد:
- بیهوشی؛ در بهترین شرایط و به منظور راحتی کامل بیمار، معمولا بیهوشی عمومی، به همراه بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. بی‌حسی موضعی، درد را در ناحیه تحت جراحی از بین می‌برد و بیهوشی عمومی، باعث خواب عمیق می‌شود.
- ترمیم؛ جراح، ناحیه دچار انحراف را باز نموده و سپس استخوان و غضروف بدشکل را جدا میکند و پس از آن، ناحیه را بخیه می‌زند.
- پانسمان؛ جراح ممکن است، درون بینی را با گاز پر کند. همچنین بسته به نوع جراحی، ممکن است بر روی بینی نیز، پانسمان قرار گیرد.
برخی جراحان، عمل جراحی سپتوپلاستی را از درون بینی انجام می‌دهند. همچنین ممکن است، این جراحی به همراه جراحی سینوسها یا به همراه عمل جراحی رینوپلاستی، با هدف تغییر شکل بینی انجام شود.
ریکاوری پس از عمل جراحی سپتوپلاستی چگونه است؟
معمولا پس از اعمال جراحی سرپایی، بیمار در همان روز جراحی مرخص می‌شود. بینی پس از جراحی، ممکن است به مدت چند هفته دردناک، کبود و متورم باشد. در مدت بهبودی، تنفس از طریق بینی، ممکن است دشوار و یا غیرممکن باشد. معمولا بعد از جراحی، برای کنترل درد و پیشگیری از عفونت، دارو تجویز می‌شود. بیشتر افراد با گذشت چند ماه از جراحی، کاملا بهبود می‌یابند.
چگونه از انحراف تیغه بینی پیشگیری کنیم؟
پیشگیری از انحراف تیغه بینی مادرزادی، غیر ممکن است. اگر فردی به صورت مادرزادی، دچار انحراف تیغه بینی نباشد؛ می‌تواند با انجام موارد زیر از بروز آن جلوگیری کند:
- استفاده از کلاه ایمنی و محافظ بینی در هنگام ورزش؛
- بستن کمربند ایمنی در خودرو؛
- اجتناب از ورزش‌های پر برخورد.
پیش‌آگهی در این مشکل چگونه است؟
بیشتر افراد با موارد خفیف انحراف تیغه بینی، مشکلات چندانی را تجربه نمی‌کنند؛ اما در موارد انحراف شدید تیغه بینی، عمل جراحی سپتوپلاستی، درمان قطعی و کامل را به وجود خواهد آورد. تعیین میزان دقیق انحراف بینی، علاوه بر بررسی وضعیت ظاهری و تنفسی فرد دارد؛ نیازمند معاینه دقیق توسط پزشکان مجرب است. بنابراین، حتما برای کسب مشاوره‌های بهتر در این زمینه به پزشکان متخصص مراجعه کنید.
در هنگام مراجعه به پزشک چه سوالاتی باید پرسیده شود؟
- آیا من به انحراف تیغه بینی مبتلا هستم؟
- اگر من به این مشکل مبتلا هستم، شدت آن چقدر است؟
- آیا احتقان بینی و علائم تنفسی من، علتی به غیر از این مشکل دارد؟
- آیا شما عمل جراحی سپتوپلاستی را توصیه می‌کنید؟
- عوارض جراحی چه مواردی هستند؟
- مدت زمان بهبودی چقدر است؟
- نتایج جراحی چگونه خواهد بود؟
- مراقبت از مشکلات انحراف تیغه بینی چگونه است؟ مراقبت از مشکلات انحراف بینی، با داروهای بدون نسخه، از جمله ضد‌احتقان‌ها و مسکّن‌ها برای رفع احتقان و سردرد انجام می‌شود.
- مراجعه به پزشک چه زمانی باید صورت گیرد؟ مراجعه به پزشک، در صورت بروز علائم انحراف تیغه بینی، ازجمله مشکلات تنفسی و همچنین کاهش کیفیت زندگی باید انجام شود. پزشک، بینی فرد را از نظر بروز انحراف، به طور کامل مورد بررسی قرار خواهد داد
منابع
