مشکلات تنفسی: معرفی 20 مورد از انواع بیماری های تنفسی خطرناک

هر نوع اختلال یا مشکلی که در فرایند تنفس طبیعی انسان رخ دهد، و باعث سختی تنفس بشود، جز مشکلات تنفسی درنظر گرفته میشود. این اختلال‌ها می‌توانند ناشی از عواملی مانند عفونت‌ها، آلرژی‌ها، بیماری‌های مزمن، مشکلات ساختاری در سیستم تنفسی یا حتی عوامل محیطی باشند. بیماری ها معمولا ریه ها و سایر قسمت های دستگاه تنفسی مثل نای، نایژه ها و آلوئول های تنفسی را درگیر میکنند. علاوه بر موارد گفته شده، بیماری‌های تنفسی ممکن است در اثر کشیدن تنباکو، یا تنفس دود تنباکو، رادون، آزبست یا سایر اشکال آلودگی هوا ایجاد شوند.

بیماری های تنفسی شامل آسم، بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)، فیبروز ریوی، ذات الریه و سرطان ریه میباشد. افراد مبتلا به مشکلات تنفسی، ممکن است با علائمی همچون تنگی نفس، سرفه‌های مداوم، خس‌خس سینه، درد قفسه سینه و کاهش توانایی در انجام فعالیت‌های روزانه مواجه شوند. شناخت این بیماری ها از این جهت مهم هست که، میتواند به پیشبینی سریع و درمان آنها کمک بکند؛ و از عود این اختلالات جلوگیری کند. بسته به هر بیماری، روش جلوگیری و درمان آن متفاوت خواهد بود؛ و حتی گاهی برای رفع مشکلات تنفسی از ^{رینوپلاستی نیز استفاده میشود.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/respiratory-disease}

انواع مشکلات تنفسی

در ادامه میتوانید لیست مهم‌ترین و اصلی‌ترین مشکلات تنفسی رو مشاهده کنید:

1. آسم؛ بیماری مزمن ریوی که باعث التهاب و تنگی راه‌های هوایی می‌شود.
2. برونشیت مزمن؛ التهاب مزمن مجاری تنفسی که معمولاً با سرفه‌های طولانی مدت همراه است.
3. آمفیزم؛ بیماری مزمن ریوی که باعث تخریب کیسه‌های هوایی و کاهش کارایی تنفس می‌شود.
4. ذات‌الریه (پنومونی)؛ عفونت ریه که باعث التهاب کیسه‌های هوایی می‌شود.
5. انسداد مزمن ریوی (COPD)؛ گروهی از بیماری‌های ریوی که شامل برونشیت مزمن و آمفیزم می‌شود.
6. سندرم زجر تنفسی حاد (ARDS)؛ شرایطی که باعث التهاب شدید و نقص در تبادل گازهای ریه می‌شود.
7. سینوزیت؛ التهاب سینوس‌ها که می‌تواند باعث مشکلات تنفسی شود.
8. آپنه خواب؛ اختلال در تنفس که باعث توقف موقتی تنفس در هنگام خواب می‌شود.
9. آلرژی‌های تنفسی؛ واکنش‌های آلرژیک که باعث التهاب و تنگی راه‌های هوایی می‌شوند.
10. سل؛ عفونت باکتریایی که عمدتاً ریه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
11. فیبروز ریوی؛ بیماری که باعث سفتی و زخم‌شدگی بافت ریه می‌شود.
12. نارسایی قلبی؛ می‌تواند منجر به تجمع مایعات در ریه‌ها و مشکلات تنفسی شود.
13. لخته خونی در ریه (آمبولی ریه)؛ که می‌تواند به طور ناگهانی باعث مشکلات تنفسی شدید شود.
14. سرطان ریه؛ که می‌تواند به شدت عملکرد ریه را تحت تأثیر قرار دهد.
15. بیماری‌های بینابینی ریه؛ شامل گروهی از بیماری‌ها که باعث التهاب و زخم‌شدگی بافت بینابینی ریه می‌شوند.
16. پلورزی (التهاب غشاء پلور)؛ التهاب غشاء پوشاننده ریه‌ها که می‌تواند باعث درد قفسه سینه و مشکلات تنفسی شود.
17. التهاب راه‌های هوایی ناشی از مواد شیمیایی و سمی؛ قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و سمی می‌تواند به مشکلات تنفسی منجر شود.
18. بیماری انسدادی برونش؛ انسداد و التهاب مزمن برونش‌ها.
19. مشکلات تنفسی نوزادان (IRDS)؛ مشکلات تنفسی که در نوزادان به دلیل نارس بودن ریه‌ها ایجاد می‌شود.
20. بیماری‌های عصبی عضلانی؛ که باعث ضعف عضلات تنفسی می‌شوند.

آسم

آسم یک بیماری مزمن ریوی است، که باعث التهاب و تنگی راه‌های هوایی می‌شود؛ افراد مبتلا به آسم ممکن است دوره‌هایی از تنگی نفس، خس‌خس سینه، سرفه و تنگی قفسه سینه را تجربه کنند! محرک‌هایی مانند آلرژن‌ها، ورزش، هوای سرد یا آلودگی می‌توانند حملات آسم را تحریک کنند. بدون مدیریت مناسب، آسم می‌تواند به بحران‌های تنفسی شدید و حتی مرگ منجر شود.

حدود 300 میلیون نفر در جهان به آسم مبتلا هستند و سالانه بیش از 250 هزار نفر جان خود را به دلیل این بیماری از دست می‌دهند.

برونشیت مزمن

برونشیت مزمن، التهاب طولانی مدت مجاری تنفسی است که معمولاً با سرفه‌های مداوم و تولید خلط همراه است؛ این بیماری بیشتر در افراد سیگاری دیده می‌شود و می‌تواند به تدریج باعث تخریب بافت‌های ریه و کاهش کارایی تنفس شود! عوارض برونشیت مزمن شامل عفونت‌های مکرر ریوی و نارسایی تنفسی است.

بیش از 10 میلیون نفر در ایالات متحده به این بیماری مبتلا هستند و یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در بین بیماری‌های ریوی است.

آمفیزم

آمفیزم یک بیماری مزمن ریوی است، که باعث تخریب کیسه‌های هوایی (آلوئول‌ها) و کاهش سطح تبادل گاز در ریه‌ها می‌شود. افراد مبتلا به آمفیزم به سختی می‌توانند نفس بکشند و ممکن است دچار تنگی نفس شدید شوند. این بیماری عمدتاً ناشی از مصرف طولانی مدت سیگار است و می‌تواند به نارسایی تنفسی و مرگ منجر شود.

حدود 3.5 میلیون نفر در ایالات متحده به آمفیزم مبتلا هستند و این بیماری باعث مرگ و میر سالانه بیش از 120 هزار نفر در سراسر جهان می‌شود.

ذات‌الریه (پنومونی)

ذات‌الریه، عفونت ریه است که باعث التهاب کیسه‌های هوایی و پر شدن آنها از مایع یا چرک می‌شود؛ این بیماری می‌تواند باعث سرفه، تب، تنگی نفس و درد قفسه سینه شود. ذات‌الریه در افراد مسن، کودکان و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، می‌تواند به سرعت به عوارض جدی و حتی مرگ منجر شود.

سالانه حدود 450 میلیون نفر به ذات‌الریه مبتلا می‌شوند و بیش از 4 میلیون نفر از آن جان خود را از دست می‌دهند.

انسداد مزمن ریوی (COPD)

بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD) گروهی از بیماری‌های مزمن ریوی شامل برونشیت مزمن و آمفیزم است؛ این بیماری باعث تنگی راه‌های هوایی و اختلال در تبادل گازهای ریه می‌شود. افراد مبتلا به COPD دچار تنگی نفس، سرفه مزمن و خلط فراوان هستند. این بیماری پیشرفته می‌تواند به نارسایی تنفسی و مرگ منجر شود.

بیش از 380 میلیون نفر در جهان به COPD مبتلا هستند و این بیماری سالانه باعث مرگ بیش از 3 میلیون نفر می‌شود.

سندرم زجر تنفسی حاد (ARDS)

ARDS یک وضعیت شدید و ناگهانی است، که باعث التهاب گسترده و نقص در تبادل گازهای ریه می‌شود؛ این سندرم معمولاً ناشی از عفونت‌های شدید، آسیب‌های مستقیم به ریه‌ها یا شوک سپتیک است. افراد مبتلا به ARDS نیاز به مراقبت ویژه و تنفس مصنوعی دارند و بدون درمان مناسب، این سندرم می‌تواند به نارسایی چند عضو و مرگ منجر شود.

شیوع دقیق ARDS مشخص نیست، اما در بیماران بستری در ICU شایع است و مرگ و میر ناشی از آن بین 30 تا 50 درصد است.

سینوزیت

سینوزیت، التهاب سینوس‌ها است که می‌تواند ناشی از عفونت‌ها، آلرژی‌ها یا عوامل دیگر باشد؛ این التهاب باعث انسداد مجاری سینوسی و تجمع مخاط می‌شود که می‌تواند به فشار و درد در صورت، سردرد و مشکلات تنفسی منجر شود. سینوزیت مزمن می‌تواند کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد و نیاز به درمان مداوم دارد.

حدود 11 درصد از جمعیت جهان از سینوزیت مزمن رنج می‌برند، اما میزان مرگ و میر ناشی از آن کم است.

آپنه خواب

آپنه خواب، اختلالی است که باعث توقف موقتی تنفس در هنگام خواب می‌شود؛ این توقف‌ها معمولاً به دلیل انسداد راه‌های هوایی فوقانی یا مشکلات عصبی عضلانی رخ می‌دهند. افراد مبتلا به آپنه خواب ممکن است از خواب آلودگی روزانه، خستگی مزمن و کاهش کیفیت خواب رنج ببرند. آپنه خواب درمان نشده می‌تواند به مشکلات قلبی، فشار خون بالا و حتی مرگ منجر شود.

حدود 1 میلیارد نفر در جهان به آپنه خواب مبتلا هستند و این بیماری با افزایش خطر مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی مرتبط است.

آلرژی‌های تنفسی

آلرژی‌های تنفسی واکنش‌های بیش از حد سیستم ایمنی به آلرژن‌های محیطی مانند گرده‌ها، گرد و غبار یا موی حیوانات هستند. این واکنش‌ها می‌توانند باعث التهاب و تنگی راه‌های هوایی، عطسه، سرفه و تنگی نفس شوند. آلرژی‌های تنفسی می‌توانند کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهند و در صورت عدم کنترل مناسب، به آسم منجر شوند.

حدود 10 تا 30 درصد از جمعیت جهان به آلرژی‌های تنفسی مبتلا هستند و مرگ و میر ناشی از آن نادر است.

سل

سل یک عفونت باکتریایی مزمن است که عمدتاً ریه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ این بیماری می‌تواند باعث سرفه مزمن، خلط خونی، تب و کاهش وزن شود! سل درمان نشده می‌تواند به نارسایی تنفسی، انتشار به سایر اعضای بدن و مرگ منجر شود. درمان سل نیاز به مصرف طولانی مدت داروهای ضد سل دارد.

حدود 10 میلیون نفر در سال به سل مبتلا می‌شوند و حدود 1.5 میلیون نفر از آن جان خود را از دست می‌دهند.

فیبروز ریوی

فیبروز ریوی بیماری‌ای است که باعث سفتی و زخم‌شدگی بافت ریه می‌شود؛ این بیماری باعث کاهش انعطاف‌پذیری و کارایی ریه‌ها و در نتیجه تنگی نفس و کاهش تحمل فعالیت‌های بدنی می‌شود. فیبروز ریوی می‌تواند ناشی از عفونت‌ها، قرار گرفتن در معرض مواد سمی یا بیماری‌های خودایمنی باشد و معمولاً پیشرفت آن به نارسایی تنفسی منجر می‌شود.

شیوع فیبروز ریوی حدود 13 تا 20 نفر در هر 100 هزار نفر است و سالانه حدود 40 هزار نفر از آن می‌میرند.

نارسایی قلبی

نارسایی قلبی می‌تواند منجر به تجمع مایعات در ریه‌ها و مشکلات تنفسی شود؛ این وضعیت که به نام ادم ریوی نیز شناخته می‌شود، باعث تنگی نفس شدید به ویژه در هنگام دراز کشیدن می‌شود. نارسایی قلبی نیاز به مدیریت دقیق و درمان‌های متنوعی دارد تا از عوارض جدی‌تر جلوگیری شود.

نارسایی قلبی می‌تواند باعث ادم ریوی شود و سالانه بیش از 26 میلیون نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ مرگ و میر ناشی از آن بالاست.

لخته خونی در ریه (آمبولی ریه)

آمبولی ریه وضعیتی است که در آن یک لخته خونی به ریه‌ها می‌رسد و یکی از عروق ریه را مسدود می‌کند؛ این وضعیت می‌تواند به طور ناگهانی باعث تنگی نفس شدید، درد قفسه سینه و حتی مرگ شود. آمبولی ریه نیاز به درمان فوری دارد تا از عوارض جدی جلوگیری شود!

حدود 1 نفر در هر 1000 نفر دچار آمبولی ریه می‌شود و مرگ و میر ناشی از آن حدود 10 درصد است.

سرطان ریه

سرطان ریه، یک بیماری جدی است که می‌تواند به شدت عملکرد ریه را تحت تأثیر قرار دهد؛ این بیماری باعث رشد غیر طبیعی سلول‌ها در ریه می‌شود و می‌تواند به تنگی نفس، سرفه خونی و کاهش وزن منجر شود. سرطان ریه نیاز به تشخیص و درمان فوری دارد تا از انتشار آن به سایر قسمت‌های بدن جلوگیری شود.

سالانه بیش از 2 میلیون نفر به سرطان ریه مبتلا می‌شوند و این بیماری باعث مرگ بیش از 1.7 میلیون نفر در سال می‌شود.

بیماری‌های بینابینی ریه

بیماری‌های بینابینی ریه، شامل گروهی از بیماری‌ها هستند که باعث التهاب و زخم‌شدگی بافت بینابینی ریه می‌شوند. این بیماری‌ها می‌توانند به تدریج باعث کاهش کارایی ریه‌ها، تنگی نفس و سرفه شوند. بیماری‌های بینابینی ریه نیاز به تشخیص دقیق و مدیریت مناسب دارند تا پیشرفت بیماری کنترل شود.

شیوع این بیماری‌ها حدود 70 نفر در هر 100 هزار نفر است و مرگ و میر ناشی از آن بالاست.

پلورزی (التهاب غشاء پلور)

پلورزی التهاب غشاء پوشاننده ریه‌ها و دیواره قفسه سینه است؛ این التهاب باعث درد شدید در قفسه سینه و تنگی نفس می‌شود. پلورزی می‌تواند ناشی از عفونت‌ها، آسیب‌ها یا بیماری‌های خودایمنی باشد و نیاز به درمان مناسب برای کاهش التهاب و درد دارد.

شیوع دقیق پلورزی مشخص نیست، اما مرگ و میر ناشی از آن کم است.

التهاب راه‌های هوایی ناشی از مواد شیمیایی و سمی

قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و سمی، می‌تواند باعث التهاب و آسیب به راه‌های هوایی شود؛ این التهاب می‌تواند به تنگی نفس، سرفه و مشکلات تنفسی مزمن منجر شود. افراد در معرض مواد شیمیایی و سمی باید اقدامات محافظتی مناسبی را انجام دهند تا از آسیب‌های جدی به سیستم تنفسی خود جلوگیری کنند.

شیوع آن بسته به مواجهه با مواد شیمیایی متفاوت است و می‌تواند به مرگ و میر بالایی منجر شود.

بیماری انسدادی برونش

بیماری انسدادی برونش باعث انسداد و التهاب مزمن برونش‌ها می‌شود. این بیماری می‌تواند به تنگی نفس، سرفه مزمن و تولید خلط فراوان منجر شود. بیماری انسدادی برونش نیاز به درمان مداوم دارد تا از پیشرفت بیماری و عوارض جدی‌تر جلوگیری شود.

شیوع دقیق مشخص نیست، اما این بیماری می‌تواند به عوارض جدی و مرگ منجر شود.

مشکلات تنفسی نوزادان (IRDS)

مشکلات تنفسی نوزادان یا سندرم زجر تنفسی نوزادان (IRDS)، ناشی از نارس بودن ریه‌ها و عدم تولید کافی سورفکتانت است؛ این وضعیت می‌تواند به تنگی نفس شدید و مشکلات تنفسی منجر شود و نیاز به مراقبت ویژه و تنفس مصنوعی دارد.

در نوزادان نارس شایع است و مرگ و میر ناشی از آن بین 5 تا 10 درصد است.

بیماری‌های عصبی عضلانی

بیماری‌های عصبی عضلانی باعث ضعف عضلات تنفسی می‌شوند. این ضعف می‌تواند به تنگی نفس و مشکلات تنفسی مزمن منجر شود. بیماری‌های عصبی عضلانی نیاز به مدیریت مناسب و درمان‌های مختلف دارند تا از عوارض جدی تنفسی جلوگیری شود.

شیوع بیماری‌های عصبی عضلانی متفاوت است و مرگ و میر ناشی از ضعف تنفسی در این بیماران بالا است.

خطرناکترین بیماری تنفسی چیست؟

هرکدام از مشکلاتی که در بالا ذکر شد، خطرات و عوارض خاص خود را دارند، و در صورت عدم درمان میتوانند عوارض جبران ناپذیر یا حتی کشنده داشته باشند. اما سرطان ریه به عنوان خطرناک‌ترین و کشنده‌ترین مشکل تنفسی شناخته می‌شود! این بیماری سالانه بیش از 2 میلیون نفر را در سراسر جهان مبتلا می‌کند و باعث مرگ بیش از 1.7 میلیون نفر می‌شود. سرطان ریه یکی از علل اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در سراسر جهان است و به دلیل رشد تهاجمی و قابلیت انتشار به سایر قسمت‌های بدن، درمان آن پیچیده و دشوار است.

عواملی مانند مصرف سیگار، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مضر و آلودگی هوا از مهم‌ترین عوامل خطر برای ابتلا به سرطان ریه هستند؛ پیشگیری، تشخیص زودهنگام و درمان‌های جدید می‌توانند تا حدی از شدت و میزان مرگ و میر ناشی از این بیماری بکاهند.