بینی به عنوان آسیب‌پذیرترین عضو صورت، شناخته می‌شود که علت آن، قرارگرفتن در مرکز صورت و برآمدگی بینی، نسبت به سایر اجزای صورت است. ساختار غضروفی- استخوانی بینی و اتصالات درونی پیچیده آن، بینی را در برابر تروما به شدت حساس می‌نماید. جراحی بینی برای بار دوم (جراحی مجدد رینوپلاستی)، مساله نادری نیست؛ چرا که بینی به راحتی پس از جراحی اولیه، ممکن است دچار آسیب و ناهنجاری شود.
عمل بینی برای بار دوم، یک جراحی بینی اصلاحی برای تغییر شکل یا عملکرد بینی‌ای است، که قبلا یکبار تحت جراحی قرار گرفته است. جراحی مجدد بینی، با اهداف زیبایی و درمانی برای بیمارانی که از جراحی اول به نتیجه مورد نظر دست نیافته‌اند و یا عملکرد بینی‌شان بدتر شده است؛ توصیه می‌شود. گاهی اوقات جراحی بینی برای بار دوم، تحت عنوان جراحی بینی ترمیمی نیز شناخته می‌شود، که البته این واژه مفهومی گسترده‌تر دارد و ممکن است، برای جراحی بینی برای بار سوم و چهارم نیز، به‌کار برده‌شود.
بیماران، معمولا جراحی بینی مجدد را، برای بینی دچار آسیب و یا عدم دستیابی به نتایج دلخواه، درخواست خواهند کرد. اغلب در چنین بیمارانی، بینی دچار ناهماهنگی با سایر اعضای صورت و عدم تقارن شده است.
عمل دوباره بینی، بسیار پیچیده‌تر و دشوارتر از جراحی بینی اولیه است. اولین جراحی برروی بینی، اغلب فرصت بسیار مناسبی، برای ایجاد شکل و اندازه مناسب بینی و همچنین، درمان تمام مشکلات موجود است؛ اما گاهی اوقات جراحی بینی برای بار دوم، ضرورت خواهد یافت. در این جراحی مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده مهارت و تجربه جراح خواهد بود. جراحان بینی، معمولا علاوه بر تخصص بالایی که در جراحی بینی دارند، معمولا دارای مهارت‌های مورد نیاز، برای جراحی بینی ترمیمی نیز خواهند بود.
یکی از مسائل مهم در انجام عمل بینی مجدد، آن است که بیمار اهداف و نتایج واقعی را در نظر داشته باشد و در این خصوص، کاملا با پزشک خود به توافق برسد. داشتن اطلاعات و سوابق مربوط به جراحی بینی قبلی و همچنین، عکس‌های قبل از عمل یاد‌شده، بسیار کمک‌کننده خواهد بود.
شایع‌ترین علت‌های جراحی بینی برای بار دوم
عوامل مختلفی ممکن است، زیباجویان را به این نتیجه برسانند، که دست به عمل دوباره بینی بزنند؛ اما رایج‌ترین عللی که باعث تصمیم‌گیری، به انجام جراحی مجدد رینوپلاستی می‌شود، به شرح زیر است:
- انسداد راه هوایی بینی؛
- افتادگی غضروف و استخوان‌های بینی؛
- ظاهر بیش‌از‌حد فانتزی‌شده بینی؛
- انسداد دریچه‌های داخلی و خارجی بینی؛
- عدم تقارن سوراخ های بینی؛
- کاهش بیش از اندازه پل بینی؛
- عدم دستیابی به ظاهر مورد نظر بیمار؛
- برآمدگی کم یا زیاد نوک بینی؛
- کوچک‌شدن بیش از حد نوک بینی؛
- وجود بیش‌از‌حد اسکارهای داخلی و خارجی بینی.
جراحی بینی چگونه انجام می‌شود؟
تغییرات مورد نیاز در جراحی بینی برای بار دوم را، می‌توان با استفاده از جراحی بینی باز یا جراحی بینی بسته انجام داد. اگر تغییرات ساختاری مورد نظر، بسیار گسترده باشند؛ معمولا جراحی بینی باز ترجیح داده خواهد شد. اگر تغییرات مورد نیاز جزئی باشد؛ از جراحی بینی بسته استفاده می‌شود. جراحی بینی بسته، تنها با انجام برش‌های درونی بینی (اندونازال)، انجام می‌شود و راه دسترسی اصلی به بینی از طریق سوراخ‌های آن است.
جراحی بینی باز، با انجام برشی برروی کلوملا، که در واقع در بین دو سوراخ بینی است؛ انجام می‌شود تا پوست روی بینی، کاملا بالا برده شود و دید و دسترسی کامل به ساختار درونی بینی، به وجود بیاید. انتخاب اینکه عمل مجدد بینی بیمار، با روش باز یا بسته انجام شود؛ در نهایت به شخص جراح بستگی داشته و هرکدام از این روش‌ها، مزایا و معایب خاص خود را دارند.
معمولا در جراحی بینی برای بار دوم، نیاز به گرافت غضروفی (از سپتوم بینی، گوش و یا دنده) وجود دارد، تا اهداف درمانی و زیبایی مورد نظر ایجاد شود. این مساله بسیار رایج است که در جراحی بینی اولیه، مقدار زیادی از غضروف بینی برداشته شود، که این موضوع باعث نیاز به برداشت غضروف، از گوش یا دنده‌ها خواهد شد. سپس غضروف برداشته شده به شکل مورد نظر، تراش خورده و در بینی استفاده می‌شود.
در جراحی بینی برای بار دوم، برخلاف جراحی اولیه، جای کمی برای خطا و اشتباه وجود دارد؛ به همین علت نیاز به جراحی با تخصص و مهارت بالا، در انجام جراحی بینی ترمیمی است. این جراح بینی، به صحبت‌ها و انتظارات بیمار گوش کرده و با انجام معاینات دقیق از داخل و خارج بینی، یک برنامه مناسب را جهت جراحی مجدد بینی طراحی میکند.
چه افرادی می‌توانند جراحی بینی مجدد انجام دهند؟
جراحی بینی برای بار دوم در تمامی افرادی که از سلامت کامل جسمی و روحی برخوردار بوده و به دنبال نتایج واقع‌گرایانه هستند، مناسب است. فردی که به دنبال عمل بینی مجدد است باید به دنبال بهبود نتایج قبلی باشد و نه نتایج بدون نقص. تصمیم به انجام جراحی بینی مجدد باید یک تصمیم عاقلانه و منطقی باشد و نه یک تصمیم ناگهانی. بیمار باید کاملا با آگاهی تصمیم‌گیری کرده و در مورد نتایج دلخواهش واقع‌بین باشد.
چندبار می‌توان جراحی بینی مجدد انجام داد؟
رینوپلاستی بینی مجدد، با چالش‌های متعددی روبروست. اول و مهم‌تر از همه، ساختار و پایه بینی، در جراحی بینی اولیه تغییر کرده است؛ در نتیجه این جراحی بسیار مشکل‌تر بوده و با دوره بهبودی طولانی‌تر همراه خواهد شد.
با وجود اینکه قانون مشخصی، در زمینه تعداد جراحی‌های بینی قابل انجام موجود نیست؛ اما ذکر این نکته ضروری است، که هر بار جراحی بینی باعث ایجاد اسکارهای بیشتر شده، که روند بهبودی و مقاصد زیبایی را، با مشکلات بیشتری مواجهه می‌نماید. در نهایت، تمامی تلاش‌ها باید در جهتی باشد، تا با انجام جراحی مجدد، تمام مسائل زمینه‌ای حل شده و نیاز به جراحی دیگر را، کاملا از میان بردارد.
فاصله مناسب بین جراحی بینی اولیه و جراحی بینی برای بار دوم چقدر است؟
پیشنهاد بر این است، که در انجام عمل مجدد بینی، بیمار تا زمانی که تمام عوارض جراحی اصلی، از جمله تورم از بین برود، صبر کند، که این زمان بین 6 ماه تا یک‌سال متغیر خواهد بود. تورم قسمت‌های مختلف بینی پس از جراحی، با سرعت متفاوتی از بین خواهد رفت؛ مثلا پل بینی سریع‌تر از نوک بینی بهبود می‌یابد.
در هر صورت، اگر فردی نیاز به عمل مجدد بینی عمل شده داشته باشد؛ چه به علت نقص در ظاهر و چه مشکلات تنفسی، لازم است تا قبل از هرگونه تصمیم‌گیری در این خصوص، ابتدا به مشاوره با جراح دارای مهارت، در زمینه جراحی بینی ترمیمی مراجعه کند. پزشکان ما در کلینیک جراحی بینی تهران، آماده پاسخگویی به سوالات بیماران عزیز، در زمینه جراحی بینی ترمیمی خواهند بود.
عوارض و خطرات جراحی بینی مجدد
در تمامی پروسه‌های پزشکی، ریسک و خطراتی وجود دارد. این عوارض شامل خونریزی، عفونت، کبودی، تورم و … هستند، که با به‌کارگیری مراقبت‌های تخصصی و پرسنل با مهارت، تا حدودی بسیار زیادی کاهش خواهند یافت. عوارض و خطرات اصلی، در عمل بینی برای بار دوم، موارد زیر را شامل می‌شود.
عوارض حین انجام جراحی بینی برای بار دوم
این عوارض در هنگام عمل بینی برای بار دوم، ممکن است به وجود بیایند:
- ناپایداری استخوان بینی؛ ناپایداری استخوان بینی، می‌تواند به علت سستی استخوان در بیماران با سن بالا و یا جراحی نامناسب اولیه باشد. در جراحی مجدد بینی عمل شده، با استفاده از ابزار و تکنیک‌های مناسب، این مشکل را به طور کامل می‌توان برطرف کرد.
- سوراخ‌شدن تیغه‌ی بینی؛ سوراخ‌شدن سپتوم بینی، به دنبال جراحی اولیه بدون مهارت ایجاد شده و با مهارت مناسب، در طی جراحی بینی مجدد تحت درمان قرار خواهد گرفت.
عوارض فوری جراحی بینی مجدد
این عوارض ممکن است، در طی 24 ساعت اول پس از جراحی بینی برای بار دوم رخ بدهند:
- انسداد راه هوایی؛ هرگونه دستکاری راه هوایی فوقانی می‌تواند، باعث انسداد آن شود. با وجود یک تیم جراحی تخصصی، که بیمار را به طور دائم مانیتور و پایش میکند؛ این عارضه بسیار نادر خواهد بود و در صورت بروز نیز، سریعا درمان می‌شود.
- خونریزی؛ خونریزی پس از جراحی بینی، خفیف و موقتی است. خونریزی با شدت متوسط را، با استفاده از پک بینی درمان می‌کنند.
عوارض کوتاه‌مدت جراحی بینی برای بار دوم
این عوارض معمولا در دورۀ کوتاهی، پس از عمل بینی برای بار دوم خود‌به‌خود برطرف خواهند شد:
- عدم تقارن بینی؛ مقادیر متفاوتی از عدم تقارن، بلافاصله پس از جراحی مجدد بینی مشاهده می‌شود، که البته مشکل‌ساز نیست و پس از بهبودی کامل برطرف خواهد شد.
- خونریزی از بینی؛ خونریزی از بینی ممکن است، به علت عطسه و افزایش فشار داخل بینی رخ دهد.
- عفونت؛ عفونت در محل جراحی بسیار نادر است و در صورت وجود، با آنتی‌بیوتیک مناسب درمان خواهد شد.
عوارض بلندمدت جراحی مجدد رینوپلاستی
شایع‌ترین عوارض بلندمدت به دنبال جراحی بینی برای بار دوم، شامل موارد زیر است:
- باریک‌شدن راه هوایی بینی؛ بسیاری از اقداماتی که برای ایجاد زیبایی در بینی، به کارگرفته می‌شوند؛ راه هوایی بینی را باریک می‌کنند، که البته با مهارت مناسب جراح این اتفاق رخ نخواهد داد.
- اشک‌ریزش؛ به دنبال جراحی بینی مجدد و تورم حاصل از آن، اشک‌ریزش طبیعی است؛ اما اگر اشک‌ریزش پس از بهبود تورم، همچنان باقی بماند؛ نشانه آسیب به ساختارهای درونی صورت است و باید مورد بررسی دقیق قرار بگیرد.
- آبریزش بینی؛ آبریزش بینی پس از جراحی بینی مجدد، یک عارضه نادر است که با اسپری‌های بینی مناسب درمان خواهد شد. پس از جراحی بینی مجدد ممکن است، حس بویایی برای مدتی محدود شود.
ترکیبی از انتظارت واقع‌بینانه، درک صحیح از مشکلات بینی بیمار و یک جراح با تجربه، در انجام جراحی بینی مجدد، ریسک وقوع عوارض ناشی از این پروسه جراحی را، تا حدود بسیار زیادی کاهش خواهد داد.
منابع
https://pocketdentistry.com/secondary-rhinoplasty-for-traumatic-nasal-deformities/
http://drsohrabi.net/en/secondary-rhinoplasty/
https://www.plasticsurgery.org/news/blog/corrective-rhinoplasty-to-improve-poor-results
