اسپلینت بینی نوعی قطعه حفاظتی است که بعد از عمل بینی به کار می‌رود. به طور کلی، برای حفظ تغییرات ناشی از رینوپلاستی بینی، از اسپلینت یا گچ بینی استفاده می‌شود. اسپلینت‌ها در داخل یا خارج از بینی قابل استفاده هستند. هدف از قرار دادن اسپلینت در داخل و خارج از بینی، پیشگیری از ضربه و آسیب به بینی تازه جراحی شده است.
در جراحی بینی باز یا رینوپلاستی بسته، پزشک تغییراتی در ساختار بینی ایجاد میکند. در روزهای ابتدایی پس از عمل، دماغ به شدت آسیب‌پذیر است. به طور خاص در جراحی بینی باز، پوست بینی از استخوان و غضروف جدا خواهد شد. در نتیجه به محافظت بیشتری نیاز است. به این ترتیب، کاربرد اسپلینت بینی می‌تواند فضای بین پوست و استخوان را اشغال کند تا فرم نهایی بینی حفظ گردد. در این مقاله به بررسی اهمیت استفاده از اسپلینت بعد از عمل بینی و زمان برداشتن آن می‌پردازیم.
اسپلینت بینی چیست و چه جنسی دارد؟
اسپلینت بینی یکی از ابزار حفاطتی است که جراح بینی برای حفظ شکل نهایی بینی به کار می‌برد. اسپلینت عمدتا از سیلیکون ساخته می‌شود. اما نمونه‌های پلاستیکی آنها نیز موجود هستند. در همه عمل‌های بینی از جمله عمل سپتوپلاستی و عمل رینوپلاستی (شامل عمل بینی طبیعی، عمل بینی فانتزی و عمل بینی نیمه فانتزی)، از این ابزار حفاظتی استفاده می‌شود.
در جراحی‌هایی که ساختار بینی اصلاح می‌شود، کاربرد اسپلینت بینی ضروری است. برای مثال، در عمل سپتوپلاستی، جراح در تلاش است تا تیغه بینی را در جای صحیح خود قرار دهد. یا مثلا در عمل بینی کج، تلاش بر این است تا حفره‌ها قرینه و انحراف بینی برطرف گردد. در همه این موارد، شکل نهایی بینی به مراقبت و حفاظت نیاز دارد. به همین منظور نیز باید پس از اتمام جراحی بینی، از اسپلینت استفاده نمود.
مدت زمان استفاده از اسپلینت بینی چقدر است؟
اسپلینت بینی از زمان اتمام جراحی بینی تا حدود یک هفته بعد از آن در بینی قرار دارد. معمولا پزشک جراح بینی، بین 5 تا 7 روز پس از عمل رینوپلاستی، آن را خارج میکند. تشخیص بهترین زمان برای برداشتن اسپلینت بینی به میزان بهبودی بیمار بستگی دارد.
به طور کلی، در حدود سه هفته پس از جراحی تمامی بانداژها، بخیه‌ها و اسپلینت به طور کامل برداشته می‌شوند. مراحل بهبودی بعد از عمل بینی را میتوانید در مقاله «نکات طلایی برای بهبودی بعد از عمل بینی» بخوانید.
انجام عمل بینی بدون گچ یا اسپلینت (ویدیو)
در این ویدیو خانم دکتر یزدانی متخصص جراحی زیبایی بینی توضیح میدهند که هدف از اسپلینت بینی چیست و آیا انجام عمل بینی بدون آن ممکن است یا خیر
انواع اسپلینت بینی کدامند؟
اسپلینت بینی در دو حالت داخلی و خارجی به کار می‌رود. انتخاب اسپلینت داخلی و خارجی بینی به تشخیص پزشک بستگی دارد. برای مثال، در عمل سپتوپلاستی یا عمل سپتورینوپلاستی که وضعیت سپتوم اصلاح می‌شود، کاربرد اسپلینت داخلی مفید است. معمولا در جراحی بینی باز لازم است از اسپلینت داخلی استفاده شود. در ادامه به کاربرد هر یک از انواع اسپلینت می‌پردازیم.
اسپلینت داخلی بینی
اسپلینت بینی داخلی در داخل حفره‌های بینی قرار می‌گیرد. اصلی‌ترین کاربرد اسپلینت داخلی بینی برای حفظ فرم نهایی دماغ بعد از بینی است. زیرا در روزهای ابتدایی بعد از رینوپلاستی، امکان تغییر شکل شدید بینی وجود دارد. در نتیجه وجود اسپلینت از بر هم خوردن فرم نهایی بینی جلوگیری به عمل می‌آورد.
نکته دیگر این که این قطعه سیلیکونی یا پلاستیکی به بافت‌های داخلی بینی فشار وارد می‌آورد. در نتیجه شدت ورم ناشی از جراحی بینی کاهش پیدا میکند. این مساله دوران نقاهت بینی را می‌تواند کوتاهتر سازد.
اسپلینت خارجی بینی
اسپلینت خارجی بینی نیز در بیرون از دماغ قرار دارد. از آن جا که هر نوع ضربه و آسیب می‌تواند فرم بینی بعد از عمل را تغییر دهد، بنابراین حفاظت از آن اهمیت بسیاری خواهد داشت. اسپلینت بینی خارجی دقیقا با همین هدف به کار می‌رود. وجود اسپلینت خارجی بر روی بینی از وارد شدن سهوی ضربه و آسیب به بینی تازه عمل شده جلوگیری به عمل می‌آورد. اسپلینت خارجی بینی در هنگام رفت و آمد در خارج از منزل به حفاظت از بینی کمک میکند.
کاربرد دیگر اسپلینت بینی خارجی در جوش خوردن پوست بینی به استخوان آن است. در واقع، در عمل بینی باز پوست از روی غضروف و استخوان جدا می‌شود. قرار گرفتن اسپلینت خارجی بر روی بینی، فاصله بین پوست و استخوان را کاهش می‌دهد. در نتیجه عمل جوش خوردن پوست سریع‌تر انجام می‌گیرد. این کار در نهایت به کاهش ورم ناشی از رینوپلاستی نیز کمک خواهد کرد.
فرق اسپلینت بینی و تامپون چیست؟
اسپلینت بینی قطعات پلاستیکی یا سیلیکونی حفره‌دار هستند. در حالی که تامپون بینی از جنس باند بوده و هیچ گونه حفره‌ای برای تنفس ندارد. از هر دو قطعه برای پیشگیری از خونریزی بعد از عمل بینی استفاده می‌شود. با این حال، استفاده از اسپلینت داخلی نسبت به تامپون راحت‌تر است. البته بسیاری از جراحان بر این باورند که به کار نبردن اسپلینت و تامپون بعد از عمل بینی برای بیمار راحتی بیشتری در پی دارد. اما در هر حال برای برخی بیماران استفاده از آنها ضروری است. درباره عمل بینی بدون تامپون میتوانید با جراحان کلینیک جراحی بینی تهران مشاوره داشته باشید.
جنس اسپلینت بینی نسبت به تامپون انعطاف بیشتری دارد. زیرا مواد سازنده آن در اثر گرما نرم و در برخورد با سرما سفت می‌شوند. بنابراین قرار گرفتن آن در بینی، حس راحتی بیشتری نسبت به تامپون سفت و سخت ایجاد خواهد کرد. نکته دیگر این که با وجود حفره بر روی اسپلینت داخلی بینی، امکان گرفتگی آنها وجود دارد. بنابراین چه از تامپون بینی و چه از اسپلینت داخلی استفاده کنید، در هر حال، بهترین راه تنفس بعد از عمل بینی، از طریق دهان است.
آیا همه زیباجویان باید از آتل بینی استفاده کنند؟
تمام افرادی که برای انجام عمل رینوپلاستی اقدام می‌کنند، بهتر است از اسپلینت بینی استفاه کنند. زیرا این قطعه‌های محافظتی به حفظ فرم بینی و پیشگیری از ضربه به آن کمک خواهند کرد. ضمن این که جوش خوردن پوست بینی به استخوان و غضروف آن با سرعت بیشتری انجام می‌گیرد. بنابراین دوران نقاهت بینی کوتاهتر خواهد شد.
عمل بینی با هر هدفی که انجام گیرد نیاز به مراقبتهای بعد از عمل بینی دارد. یکی از مهمترین مراقبتهای پس از عمل بینی استفاده از اسپلینت و نگهداری از آن است. در همه جراحی‌های زیر لازم است بیمار از اسپلینت استفاده کند:
- عمل سپتوپلاستی؛
- عمل سینوس ها؛
- عمل رینوپلاستی؛
- عمل شکستگی بینی.
مراقبتهای بعد از خارج کردن اسپلینت بینی چگونه است؟
عمل خارج کردن اسپلینت بینی باید در مطب پزشک جراح و توسط وی انجام گیرد. تا زمانی که پزشک جراح، خارج کردن آن را صلاح نداند، اسپلینت باید در داخل بینی باقی بماند. در اکثر مواقع، 5 تا 7 روز پس از عمل بینی می‌توان این قطعه محافظتی را خارج کرد. معمولا بیرون آوردن اسپلینت از داخل بینی با کمی درد و خونریزی همراه است. این موضوع کاملا طبیعی است و جای نگرانی ندارد.
پس از خروج اسپلینت از بینی، فرد نباید سر خود را خم کند. خم کردن سر می‌تواند فشار داخل بینی را افزایش داده و خونریزی را تشدید نماید. معمولا پس از خارج کردن اسپلینت بینی، پزشک نحوه استفاده از سرم‌های شست و شو در داخل دماغ را به فرد آموزش می‌دهد. ضدعفونی کردن محیط داخلی بینی با روش صحیح از ایجاد خونریزی پیشگیری خواهد کرد.
آیا اسپلینت بینی در عمل بینی بدون جراحی نیز به کار می‌رود؟
در عمل بینی بدون جراحی، تزریق فیلر یا ژل انجام می‌شود. در نتیجه هیچ نوع تهاجم و تغییر ساختاری در بینی صورت نخواهد گرفت. این در حالی است که در عمل بینی با جراحی، برش‌ها و تراش‌هایی بر روی غضروف، استخوان و پوست بینی ایجاد می‌گردد. در نتیجه اندازه بینی و حفره‌های آن و همچنین شکل بینی تغییر خواهند کرد.
حفظ فرم نهایی بینی بعد از عمل، کار دشوار و البته مهمی است. در غیر این صورت، فرد به جراحی بینی ترمیمی نیاز پیدا خواهد کرد. گچ بینی داخلی و خارجی برای حل این مشکل به کار می‌رود. علاوه بر این، فشار ناشی از اسپلینت به بافت‌های داخلی، باعث کاهش تورم و کبودی بعد از عمل بینی می‌شود.
سوالات متداول
جراحی بینی با اسپلینت بهتر است یا تامپون؟
تشخیص این موضوع به عهده پزشک جراح شما است. با این حال، معمولا استفاده از اسپلینت داخلی بهتر از تامپون است. زیرا انعطاف پذیری اسپلینت داخلی بینی نسبت به تامپون بیشتر خواهد بود.
آیا خارج کردن اسپلینت از بینی دردناک است؟
در هنگام برداشتن اسپلینت ممکن است کمی احساس درد وجود داشته باشد. حتی خونریزی بعد از خارج کردن آن، دور از انتظار نیست. با این حال، این گونه موارد طبیعی بوده و جای نگرانی ندارد.
چه زمانی باید برای خارج کردن اسپلینت اقدام کرد؟
معمولا در هفته اول پس از جراحی، اسپلینت خارج می‌شود. با این حال، ممکن است قبل از آن نیز اسپلینت شل شود. این حالت نشان دهنده این است که اسپلینت باید از بینی خارج گردد.
آیا اسپلینت داخلی همان تامپون است؟
خیر. تامپون یک توده باند آغشته به آنتی بیوتیک است که در داخل بینی قرار می‌گیرد. اما اسپلینت بینی قطعه‌ای پلاستیکی یا سیلیکونی است که حفره‌های ریزی دارد. تامپون مانع از خونریزی بینی می‌شود. اما عملکرد اسپلینت به گونه‌ای است که از وارد شدن ضربه به بینی نیز جلوگیری میکند.
